အတာကူးသော တန်ခူးလတွင် မြေပြင်တွင် ရင်ခတ်ပန်းများပွင့်ကြသည်။ ကောင်းကင်တွင် စိတြကြယ် ထွန်းလင်းသည်။ နှစ်သစ်ကူးသော သင်္ကြန်အခါဖြစ်၍ ပြည်သူတို့ အတာရေသွန်းလောင်းကြသည်။ အတာရေ သွန်းလောင်းခြင်းအစဉ် အလာသည် ကပိလဝတ်ပြည် သာကီဝင်မင်းတို့မှအစပြု၍ ပုဂံခေတ်တွင် စတင် ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ တန်ခူးလအခါတွင် အတာကူးခြင်း၊ သင်္ကြန်ကျခြင်းတို့၏ အသွင်သဏ္ဌာန်ကို ရှေးဆရာတို့က အဓိပ္ပာယ်ဖော်ညွှန်းဖွင့်ဆိုခဲ့သည်။
အတာကူးပြောင်းခြင်း ဝေါဟာရအဓိပ္ပာယ်ကို “နှစ်ပြောင်းသည်၊ နှစ်ပြောင်း လ၊ တန်ခူးလ၊ မိဿရာသီ”ဟု ဖွင့်ဆိုထားသည်။ “တာ”မှာ အချိန်ဟူသည့် လ၊ ရာသီ၊ နှစ်ဖြစ်၏။ “ကူး”မှာ ပြောင်းခြင်းဟုဆို၏။ နက္ခတ်အလိုအားဖြင့် တနင်္ဂနွေ နေမင်းသည်ရက်ပေါင်း ၃၀ ရှိ တစ်လအတွင်း နက္ခတ်နှစ်လုံးနှင့် ယှဉ်သွားပြီးမှ တစ်ရာသီသို့ ကူးပြောင်း၏။ တစ်ရာသီမှ တစ်ရာသီသို့ တနင်္ဂနွေဂြိုဟ် ကူးပြောင်းသည်ကို သင်္ကြန်ဟူ၍ ခေါ်၏။ ရက်ပေါင်း ၃၀ တစ်ရာသီ ၁၂ လစေ့၍ တစ်နှစ်ကြာ လျှင် မိန်ရာသီမှ မိဿရာသီသို့ ကူးပြောင်းသည်ကို သင်္ကြန်ကျသည်ဟုဆိုသည်။
စင်စစ် နေ့နာရီ ၃၀၊ ညဉ့်နာရီ ၃၀ ရှိ ရက်ပေါင်း ၃၆၅ ရက်၊ ၁၅ နာရီ၊ ၃၁ ဗီဇနာ၊ ခရာ ၃၀ ပြည့်မှ မိန်ရာသီမှ မိဿရာသီသို့ တနင်္ဂနွေပြောင်း၍ မဟာသင်္ကြန်ကျ၏။ တစ်နှစ်မည်၏။ ဤကား တန်ခူးလသ င်္ကြန်ကျခြင်းနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ရှေးအစဉ်အလာရ သာမညမှတ်ချက်ဖြစ်၏။ အကျယ်ကိုကား မဟာသင်္ကြန်စာတို့၌ လေ့လာကြည့်နိုင်ပါ၏။ သို့ပါ၍ အတာကူးပြောင်းခြင်းသည် နက္ခတ်အလိုအရ နှစ်တစ်နှစ်ပြောင်းသည်ကို အကြောင်းပြု၍ ဗုဒ္ဓဘာသာထုံးတမ်းစဉ်လာအရ နှစ်ဟောင်းမှ အညစ်အကြေးတို့ကို ဆေးကြောခြင်းအားဖြင့် အတာသင်္ကြန်သဘင် ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ ရေသဘင်ပွဲတော် ပေါ်ပေါက်လာသည်။
အတာရေသဘင်ပွဲတော် ဆင်နွှဲရာ၌ အပျော်လွန်ကဲမှုများကို ယခုကာလမှသာ တွေ့ရသည်မဟုတ်၊ မြတ်စွာဘုရားရှင် ဇေတဝန်ကျောင်းတော်၌ သီတင်းသုံးတော်မူစဉ် သာဝတ္ထိပြည်၌ အပျော်အရွှင် နက္ခတ်သဘင် ကျင်းပလေ့ရှိ၏။ ထိုပွဲမှာ ခုနစ်ရက်တိုင်တိုင် ကြာမြင့်ပြီး လူငယ်လူရွယ်တို့သည် လွန်စွာရမ်းရမ်းကားကား ပျော်ပါးကြသည်။ ထို့ကြောင့် လူကြီးလူကောင်းများ အပြင်သို့ မထွက်ကြဘဲ ခုနစ် ရက်ပတ်လုံး အိမ်တွင်းအောင်းနေကြရသည်။ မြတ်စွာဘုရားရှင်နှင့် သံဃာတော်တို့အားလည်း ထိုရက်အတွင်း၌ ဆွမ်းခံမထွက်ရန် လျှောက်ကြားပြီး ကျောင်းတိုက်အတွင်းမှာပင် ဆွမ်းအလုပ်အကျွေးပြုကြ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားရှင်က “ပညာမဲ့သော လူမိုက်တို့သည် မေ့လျော့မှုကို အားထုတ်ကြ၏။ ပညာရှိသည်ကား မမေ့မလျော့ခြင်းကို အမြတ်ဆုံး ဥစ္စာကဲ့သို့ စောင့်ရှောက်၏။ ထို့ကြောင့် သင်တို့သည် မေ့လျော့ခြင်းကို အားမထုတ်ကုန်လင့်၊ အကြောင်းကား မမေ့မလျော့ ဈာန်ဝင်စားသူသည် ပြန့်ပြောသော ချမ်းသာသို့ ရောက်နိုင်သောကြောင့်တည်း”ဟု ဟောကြားတော်မူ၏။ ထိုနက္ခတ်ပွဲကို ဓမ္မပဒ၌ “ဗာလနက္ခတ္တ”ဟု ခေါ်၏။ လူမိုက်နက္ခတ်ပွဲဟုလည်း ဆိုကြ၏။ ကျွန်ုပ်တို့၏ အစဉ်အလာမပျက် ယဉ်ကျေးမှု သင်္ကြန်ကိုလည်း ထိုသို့ ဗာလမဖြစ်စေရန် စောင့်ထိန်းသင့်၏။ နှစ်တစ်နှစ်မှနှစ်တစ်နှစ်သို့ ကူးပြောင်းချိန်တွင် ကုန်လွန်ခဲ့သော နှစ်များအတွင်း မိမိတို့ကောင်းကျိုးများကို ပွားများခဲ့သည်လော၊ မကောင်းမှုများကို ပြုခဲ့ကြသည်လောဟု နှစ်သစ်ကူးပြောင်းသည့် ဤကာလတွင် ဆင်ခြင်သုံးသပ်သင့်၏။
အကယ်၍ နှစ်ဟောင်းတွင် မကောင်းမှုအကုသိုလ်အမှုများ၊ ညစ်နွမ်းသော ကိုယ်စိတ်နှစ်ပါးကြောင့် အကုသိုလ်အမှုများရှိခဲ့ပါက ယခုနှစ်သစ်ကူးပြောင်းသော အခါကာလတွင် မိမိတို့၏ ညစ်နွမ်းမှုများကို သင်္ကြန်ရေဖြင့် ဆေးကြောသန့်စင်ခြင်းကို အသွင်သဏ္ဌာန်အားဖြင့် ဆောင်ကြဉ်းခြင်းသည် အနှစ်သာရအားဖြင့် မိမိတို့၏ ကိုယ်စိတ်နှစ်ပါးရှိ ညစ်နွမ်းမှုများ၊ အကုသိုလ်အမှုများကို အမှန်တကယ် ဆေးကြော သန့်စင်ရန်အတွက် ဤကာလတွင် ကောင်းမှုကုသိုလ်များ မပြတ်ပွားများ အားထုတ် လုပ်ကိုင်ကြရမည်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် မဟာသင်္ကြန် နှစ်သစ်ကူးကာလတွင် အစဉ်အလာအားဖြင့် ကောင်းမှုကုသိုလ်များ ပွားများအားထုတ်ကြခြင်းဖြစ်သည်။
သို့ဖြစ်ရာ မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၃၈၃ ခုနှစ်မှ ၁၃၈၄ ခုနှစ်သို့ ကူးပြောင်းသော မဟာသင်္ကြန်ကာလတွင် တိုင်းရင်းသားပြည်သူ မိဘညီအစ်ကိုမောင်နှမများ ပျော်ရွှင်စွာဖြင့် အတာသွန်းလောင်းပြီး ကောင်းမှုကုသိုလ်များ အထူးပွားများနိုင်ကြမည်ဟု မျှော်လင့်ပါကြောင်း။
ကြေးမုံ
