၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲနှင့်အတူ (၂၂) အမျိုးသားလွှတ်တော်နှင့် လွှတ်တော်မဲဆန္ဒနယ်များ သတ်မှတ်ခြင်း

မောင်စာဂ

၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲသည် ပုံမှန်အားဖြင့် ယခင်ရွေးကောက်ပွဲများကျင်းပမြဲကာလ အတိုင်း ကျင်းပသွားနိုင်ဖွယ်ရှိမည်ဟု မျှော်လင့်ရပါသည်။ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပမည့် အချိန်က ပို၍ပို၍နီးကပ်လာပါ ပြီ။ လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲများကျင်းပသည့်ရက် ကြေညာပြီးသည့်အခါ အထောက်အကူဖြစ်စေရေး အတွက် ပြည်သူ့လွှတ်တော်နှင့် လွှတ်တော်မဲဆန္ဒနယ်များ သတ်မှတ်ခြင်းခေါင်းစဉ်ဖြင့် ဖော်ပြခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ ယခု ထပ်မံ၍ အမျိုးသားလွှတ်တော်နှင့် လွှတ်တော်မဲဆန္ဒနယ် များ သတ်မှတ်ခြင်းကို ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနှင့်ဆိုင်ရာ လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေများမှ ကောက်နုတ်၍ အနှစ်ချုပ်မျှဝေပါရစေ။

အမျိုးသားလွှတ်တော်ဖွဲ့စည်းခြင်း

အမျိုးသားလွှတ်တော်ကို လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် အများဆုံး ၂၂၄ ဦးဖြင့် ဖွဲ့စည်းသည်။ ယင်းသို့ဖွဲ့စည်းရာတွင်-

ပထမအချက်အနေဖြင့် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရတိုင်း သို့မဟုတ် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ တစ်ခုစီမှ ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးစီပါဝင်စေပြီး သက်ဆိုင်ရာ ပြည်ထောင်စုနယ်မြေများအပါအဝင် တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်တစ်ခုစီအတွက် ကိုယ်စားလှယ် ၁၂ ဦးကျစီ တူညီစွာဖြင့် ရွေးကောက်တင်မြှောက်သည့် အမျိုးသားလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ၁၆၈ ဦး ပါဝင်သည်။ [ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၁၄၁ (က)]
ဒုတိယအချက်အနေဖြင့် သက်ဆိုင်ရာပြည်ထောင်စုနယ်မြေများအပါအဝင် တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ် တစ်ခုချင်းစီအတွက် ကိုယ်စားလှယ်လေးဦး ကျစီဖြင့် တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်က ဥပဒေနှင့်အညီ အမည်စာရင်းတင်သွင်းသည့် တပ်မတော် သားအမျိုးသားလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ၅၆ ဦး ပါဝင်သည်။ [ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၁၄၁ (ခ) ]

မဲဆန္ဒနယ်များသတ်မှတ်ခြင်း

အမျိုးသားလွှတ်တော်မဲဆန္ဒနယ်များ သတ်မှတ်ခြင်း ကို ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က သတ်မှတ် သည်။ ထိုသို့သတ်မှတ်ရာ၌ အောက်ပါအချက်များကို လိုက်နာဆောင်ရွက်သည်-
ပထမအချက်မှာ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ် တစ်ခုလျှင် အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ် ၁၂ နယ် သတ်မှတ်ရသည်။

ဒုတိယအချက်မှာ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်တစ်ခုတွင်ပါဝင်သော မြို့နယ်အရေအတွက် သည် ၁၂ မြို့နယ်အောက် လျော့နည်းနေပါက မြို့နယ်တစ်မြို့နယ်လျှင် မဲဆန္ဒနယ်တစ်နယ် သတ်မှတ် ပေးရသည်။ ထိုသို့သတ်မှတ်ရာတွင် မဲဆန္ဒနယ်အရေ အတွက်သည် ၁၂ နယ်အောက် လျော့နည်းခဲ့သော် လိုအပ် နေသော မဲဆန္ဒနယ်အရေအတွက်ကို ယင်းတိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်အတွင်းရှိ မြို့နယ်များ၏လူဦးရေ အများအနည်းအလိုက် တန်းစီဇယားပြု၍ လူဦးရေ အများဆုံး မြို့နယ်မှစပြီး မြို့နယ်တစ်မြို့နယ်လျှင် မဲဆန္ဒနယ်တစ်နယ်စီကို လိုအပ်သောမဲဆန္ဒနယ်အရေ အတွက် ပြည့်သည်အထိ ထပ်ဆောင်းသတ်မှတ်ပေးရသည်။

တတိယအချက်မှာ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရတိုင်း သို့မဟုတ် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသမပါရှိသော တိုင်း ဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်တစ်ခုတွင် ပါဝင်သည့် မြို့နယ်အရေအတွက်သည် ၁၂ မြို့နယ်ထက်ပိုမိုနေပါက မဲဆန္ဒနယ်အရေအတွက်ကို ခရိုင်များရှိလူဦးရေကို အခြေခံ၍ သတ်မှတ်ရသည်။ ထိုသို့သတ်မှတ်ခြင်းဖြင့် ခရိုင်တစ်ခုစီအတွက် အမျိုးသားလွှတ်တော်မဲဆန္ဒနယ် အရေအတွက် ရရှိသည်။ ခရိုင်တစ်ခုအတွက်ရရှိသော မဲဆန္ဒနယ်အရေအတွက်သည် ယင်းခရိုင်အတွင်းရှိ မြို့နယ်အရေအတွက်နှင့်တူညီနေပါက တစ်မြို့နယ်လျှင် မဲဆန္ဒနယ်တစ်နယ်စီ သတ်မှတ်ပေးရသည်။

အကယ်၍ ခရိုင်တစ်ခုအတွက်ရရှိသော မဲဆန္ဒနယ် အရေအတွက်သည် ယင်းခရိုင်အတွင်းရှိ မြို့နယ်အရေ အတွက်ထက် ပိုမိုနေပါက တစ်မြို့နယ်လျှင် မဲဆန္ဒနယ် တစ်နယ်စီ သတ်မှတ်ပေးရသည်။ ယင်းသို့ သတ်မှတ် ပြီးနောက် ပိုမိုနေသေးသော မဲဆန္ဒနယ်အရေအတွက်ကို ယင်းခရိုင်အတွင်းရှိ မြို့နယ်များ၏ လူဦးရေအများ အနည်းအလိုက် တန်းစီဇယားပြု၍ လူဦးရေအများဆုံး မြို့နယ်မှစ၍ တစ်မြို့နယ်လျှင် မဲဆန္ဒနယ်တစ်နယ်စီကို လိုအပ်နေသော မဲဆန္ဒနယ်အရေအတွက် ပြည့်သည်အထိ ထပ်ဆောင်းပေးရသည်။

အကယ်၍ ခရိုင်တစ်ခုအတွက်ရရှိသော မဲဆန္ဒနယ် အရေအတွက်သည် ယင်းခရိုင်အတွင်းရှိ မြို့နယ်ဦးရေ အောက် လျော့နည်းနေပါက လူဦးရေကွာဟမှု မကြီးမား စေရေးအတွက် မဲဆန္ဒနယ်များ၏ လူဦးရေအချိုးအစား တတ်နိုင်သမျှနီးစပ်မှုရှိစေရန် တစ်ဆက်တစ်စပ်တည်း ရှိသော မြို့နယ်တစ်မြို့နယ် သို့မဟုတ် မြို့နယ်များဖြင့် ပေါင်းရုံး ဖွဲ့စည်းနိုင်သည်။ အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒ နယ်များကို သတ်မှတ်ရာတွင် သတိပြုရမည့်အချက်မှာ မြို့နယ်တစ်မြို့နယ်၏အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုကို အခြား မြို့နယ်နှင့်ပေါင်း၍ မဲဆန္ဒနယ်သတ်မှတ်ခြင်း မပြုရပါ။ လူဦးရေနည်းသောခရိုင်များရှိပါက မဲဆန္ဒနယ် သတ်မှတ် ရာတွင် လူဦးရေမျှတမှုရှိစေရန်အတွက် ယင်းခရိုင်များနှင့် ဆက်စပ်လျက်ရှိသော အခြားခရိုင်တစ်ခုခုနှင့်စုစည်း၍ မဲဆန္ဒနယ်တစ်နယ်အဖြစ် သတ်မှတ်နိုင်သည်။

စတုတ္ထအချက်မှာ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရတိုင်း သို့မဟုတ် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသပါရှိသော တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်များအတွက် ( ဥပမာ ရှမ်းပြည်နယ်နှင့် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး) အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ် များသတ်မှတ်ရာတွင် ရှေးဦးစွာ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ တိုင်း သို့မဟုတ် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသတစ်ခုစီ အတွက် မဲဆန္ဒနယ်တစ်နယ်စီ သတ်မှတ်သည်။ ယင်းသို့ သတ်မှတ်ပေးပြီးနောက် ကျန်ရှိသောမဲဆန္ဒနယ်များ အတွက် အထက်ပါ တတိယအချက်တွင် ဖော်ပြထား သည့်နည်းလမ်းအတိုင်း ဆောင်ရွက်ရသည်။

ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံပိုင်ခွင့်ရှိသူများ

အမျိုးသားလွှတ်တော်မဲဆန္ဒနယ်အတွက် ရွေးကောက် တင်မြှောက်ခံပိုင်ခွင့်ရှိသူများမှာ ပြည်သူ့လွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်အတွက် ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံပိုင်ခွင့်ရှိသူများနှင့် အသက်ကန့်သတ်ချက်မှလွဲ၍ ကျန်အချက် များ အတူတူပင်ဖြစ်သည်။ ပြည်သူ့လွှတ်တော်အတွက် အမည်စာရင်းတင်သွင်းသည့်အချိန်တွင် အသက် ၂၅ နှစ်ပြည့်ပြီးသူများဖြစ်ရပြီး အမျိုးသားလွှတ်တော်အတွက် အသက် ၃၀ နှစ် ပြည့်ပြီးသူများ ဖြစ်ရပါမည်။

အမျိုးသားလွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပခြင်း

လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲများကို ဖြစ်နိုင်သရွေ့ တစ်နေ့တည်းတွင် တစ်ပြိုင်နက် ကျင်းပရသည်ဖြစ်၍ အမျိုးသားလွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲများကို ပြည်သူ့ လွှတ်တော်၊ တိုင်းဒေသကြီးလွှတ်တော်နှင့် ပြည်နယ် လွှတ်တော် ရွေးကောက်ပွဲများနှင့်အတူ တစ်နေ့တည်း တွင် တစ်ပြိုင်နက်တည်း ကျင်းပသည်။

၂၀၁၀ ပြည့်နှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ၌ အမျိုးသား လွှတ်တော်မဲဆန္ဒနယ် ၁၆၈ နယ်တွင် ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင် ခဲ့သော နိုင်ငံရေးပါတီ ၃၄ ပါတီရှိသည်။ ပါတီကိုယ်စားပြု ၍ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်သူ ၄၇၂ ဦး၊ တစ်သီးပုဂ္ဂလအဖြစ် ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်သူခုနစ်ဦးရှိသည်။ ယင်းတို့ထဲတွင် အမျိုး သမီး လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ခြောက်ဦး ပါဝင်သည်။
၂၀၁၅ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ၌ အမျိုးသား လွှတ်တော်မဲဆန္ဒနယ် ၁၆၈ နယ်တွင် ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ သော နိုင်ငံရေးပါတီ ၇၂ ပါတီ ရှိသည်။ ပါတီကိုယ်စားပြု၍ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်သူ ၈၄၄ ဦး၊ တစ်သီးပုဂ္ဂလအဖြစ် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်သူ ၄၂ ဦး ရှိသည်။ ယင်းတို့ထဲတွင် အမျိုးသမီး လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ၂၃ ဦး ပါဝင်သည်။

မဲဆန္ဒနယ်များ၏ပုံစံ မတူညီကြပါ

အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်များကို တိုင်း ဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်တစ်ခုစီတွင် ၁၂ နယ်စီ တူညီစွာသတ်မှတ်ရသဖြင့် သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်အတွင်းတွင်ရှိသော မြို့နယ်နှင့် ခရိုင်အရေအတွက် နေထိုင်သော လူဦးရေတို့အပေါ် အခြေခံပြီး သတ်မှတ်ရသည်။ တိုင်းဒေသကြီး တစ်ခု နှင့်တစ်ခု၊ ပြည်နယ်တစ်ခုနှင့်တစ်ခု မဲဆန္ဒနယ်ပုံစံများ တူညီခြင်း မရှိကြပါ။ သာဓကအားဖြင့် ဖော်ပြရလျှင်-
၂၀၁၅ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ၌ အမျိုးသားလွှတ်တော်မဲဆန္ဒနယ်များကို လေ့လာရာတွင် မြို့နယ် တစ်ခုကို နှစ်ပိုင်းခွဲ၍ မဲဆန္ဒနယ်နှစ်နယ် သတ်မှတ်ခဲ့သည့် မြို့နယ် ၁၉ ခု ရှိသည်။ မြို့နယ်တစ်ခုကို မဲဆန္ဒနယ်
တစ်နယ် သတ်မှတ်ခဲ့သည့် မြို့နယ် ၄၄ ခု ရှိသည်။ မြို့နယ် နှစ်ခုကို မဲဆန္ဒနယ်တစ်နယ်သတ်မှတ်ခဲ့သည့် မြို့နယ် ၇၀ ခု၊ မြို့နယ်သုံးခုကို မဲဆန္ဒနယ်တစ်နယ် သတ်မှတ်ခဲ့ သည့် မြို့နယ် ၄၈ ခု၊ မြို့နယ်လေးခုကို မဲဆန္ဒနယ်တစ်နယ် သတ်မှတ်ခဲ့သည့် မြို့နယ် ၂၀ ခု၊ မြို့နယ်ငါးခုကို မဲဆန္ဒနယ်တစ်နယ်သတ်မှတ်ခဲ့သည့် မြို့နယ် ၁၀ ခု၊ မြို့နယ်ခြောက်ခုကို မဲဆန္ဒနယ်တစ်နယ် သတ်မှတ်ခဲ့သည့် မြို့နယ် ၁၈ ခု ရှိသည်။ ထို့ပြင် ခရိုင်တစ်ခုလုံးကို မဲဆန္ဒနယ်သတ်မှတ်ခဲ့သည့် ခရိုင် ၂၁ ခုရှိသည်။

အသင့်ပြင်ဆင်ပါဝင်ဆောင်ရွက်နိုင်ကြပါစေ

အမျိုးသားလွှတ်တော်မဲဆန္ဒနယ်များတွင် ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်ကြမည့် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများ သည် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတစ်ဦးအတွက် သတ်မှတ် ထားသော အရည်အချင်းနှင့်ပြည့်စုံကြရပါမည်။ အထူး သဖြင့် မဲစာရင်းတွင်ပါဝင်သူဖြစ်ရပါမည်။ မဲစာရင်းတွင် ပါဝင်သူဟုဆိုရာတွင် မိမိရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံမည့် မဲဆန္ဒနယ်၏မဲစာရင်းတွင် ပါဝင်ရန်မလိုပါ။ မဲဆန္ဒနယ် တစ်ခုခု၏ မဲစာရင်းတွင် ပါဝင်နေဖို့လိုသည်။ ဤသည်မှာ အရေးကြီးသည်။

ပြည်သူ့လွှတ်တော်မဲဆန္ဒနယ်ကို တစ်မြို့နယ်လျှင် မဲဆန္ဒနယ်တစ်နယ် သတ်မှတ်သည်။ အမျိုးသားလွှတ်တော်မဲဆန္ဒနယ်အများစုသည် တစ်မြို့နယ်ထက်ပိုမိုပါဝင် နေသည်။ အချို့မှာ ခရိုင်တစ်ခုလုံးဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ယင်းသို့သောဒေသများမှ အမျိုးသားလွှတ်တော်မဲဆန္ဒနယ်များတွင် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ကြမည့်သူများအနေ ဖြင့် မဲဆွယ်စည်းရုံးရမည့် နယ်မြေဧရိယာ ပိုမိုကျယ်ပြန့် မည်ကို သတိမူကြရပါမည်။

အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်တွင် ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင် ကြမည့် နိုင်ငံရေးပါတီများသည် မိမိတို့၏ပါတီကိုယ်စားပြု အမျိုးသားလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများအား မည်သည့် မဲဆန္ဒနယ်တွင် ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ကြမည်ကို ကြိုတင်ရွေးချယ်မှုတွေ ပြုကြရပါမည်။ အမျိုးသား လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေနှင့် နည်းဥပဒေများကို ကြိုတင်လေ့လာ ဖတ်ရှုထားကြရပါမည်။ သို့မှသာ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမည့်ရက်၊ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများ အမည်စာရင်း တင်သွင်းရမည့်နေ့ရက်နှင့် မဲဆွယ် စည်းရုံးရေး ကာလများကို ထုတ်ပြန်ကြေညာသည့်အခါ အဆင်သင့်ရှိနေကြမည် ဖြစ်ကြောင်းပါဗျာ။

အမျိုးသားလွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲ လွတ်လပ်၍ တရားမျှတပါစေ၊

လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများ ကြိုတင် စီမံဆောင်ရွက်နိုင်ကြပါစေ၊

အမျိုးသမီး လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လောင်း များ ပိုမိုပါဝင်လာနိုင်ပါစေ။ ။