ထွန်းသစ်စ
မီလန်ရဲ့ ဦးခေါင်းသဖွယ် စီးပွားရေးအရ အရေးပါတဲ့ လွမ်ဘာတီဒေသမှာ ဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် အဝင်အထွက်ပိတ်ဆို့မှုတွေကို အဆုံးသတ်ဖို့နဲ့ စီးပွားရေးတွေ ပြန်လည်ဖွင့်ဖို့ တစ်ကိုယ်တော် ဆန္ဒထုတ်ဖော်မှုပြုလုပ်ခဲ့သူကတော့ အီတလီသူကြွယ်တစ်ဦးဖြစ်သူ အက်တီလို ဖွန်တာနာ ဖြစ်ပါတယ်။
စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ ပြန်ဖွင့်ပေးဖို့လို
“တခြားဥရောပနိုင်ငံတွေ အတော်များများမှာလည်း စီးပွားရေးတွေ ပြန်လည်စတင်ဖွင့်နေကြပါပြီ။ မိမိတို့ရဲ့ ရှေ့အနာဂတ်အရေးကိုလည်း စဉ်းစားသင့်တယ်” လို့တစ်ဦးတည်း ဆန္ဒဖော်ထုတ်သူ အက်တီလို ဖွန်တာနာက ဖေ့စ်ဘွတ်ပေါ်မှာ ပြောထားပါတယ်။
သူ့ရဲ့ အွန်လိုင်းသတင်းစကားဟာ ဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် လူပေါင်း ၂၂၁၇၀ သေဆုံးခဲ့ပြီး စီးပွားရေး ကျဆင်းနေတဲ့ အီတလီနိုင်ငံရဲ့ နိုင်ငံရေးကို ပိုမိုဆိုးရွားလာစေပါတယ်။
အီတလီနိုင်ငံရဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် သေဆုံးနှုန်းဟာ အမေရိကန်ရဲ့ လွန်ခဲ့တဲ့ရက်သတ္တပတ်က ဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် သေဆုံးနှုန်း မဖော်ပြခင်အချိန်အထိ ကမ္ဘာမှာအမြင့်ဆုံးဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ အီတလီနိုင်ငံရဲ့ စီးပွားရေးမှာလည်း အခြေအနေ သိပ်မလှပါဘူး။ နိုင်ငံတကာ ငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့က အီတလီနိုင်ငံရဲ့ စုစုပေါင်းထုတ်လုပ်နိုင်တဲ့ ပမာဏဟာ အခုနှစ်မှာ ၉ ဒသမ ၁ ရာခိုင်နှုန်းလောက် အထိ ကျုံ့လာမယ်လို့ မျှော်လင့်ထားပါတယ်။ ဒါဟာ ရာစုနှစ်တစ်စုနီးပါးမှာ အဆိုးရွားဆုံး ဖြစ်လာတာပဲဖြစ်ပါတယ်။ အီတလီနိုင်ငံသား သန်းပေါင်းများစွာဟာလည်း ရုတ်တရက်နားနေရတဲ့ ကာလတွေ သို့မဟုတ် အလုပ်လက်မဲ့ အခြေအနေတွေ မြင့်တက်လာခဲ့ပါတယ်။ လွမ်ဘာတီဒေသရဲ့ ကြွယ်ဝချမ်းသာသူ ဖွန်တာနာက ဖေ့စ်ဘွတ်က သတင်းစကား ပြောကြားတဲ့အခါမှာ သူ့အနေနဲ့ လမ်းပိတ်ဆို့ထားမှုတွေ ဖယ်ရှားပြီး လွတ်လပ်မှုတွေ ပေးစေချင်တယ်လို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။ သူက စီးပွားရေး လုပ်ငန်းတွေအနေနဲ့ တစ်ဦးနဲ့ တစ်ဦးခပ်ခွာခွာပြုမူနေထိုင်ရမယ့် အခြေခံစည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေကို လိုက်နာသင့်ကြောင်းနဲ့ မေ ၄ ရက်အသွားအလာ ကန့်သတ်ပိတ်ဆို့မှုမှ ကာလပြီးဆုံးသွားပါက စီးပွားရေး လုပ်ငန်းတွေကို ပြန်လည်ဖွင့်ပေးဖို့လိုကြောင်း ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။
ထပ်မံတိုးမြှင့်မယ်
ဥရောပအစိုးရအများစုဟာ ပြင်းထန်တဲ့သတိပေးချက်တွေနဲ့အတူ သူတို့ရဲ့ အဝင်အထွက်ပိတ်ဆို့မှုတွေကို ဖယ်ရှားပေးဖို့ ချဉ်းကပ် လုပ်ဆောင်နေကြပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒိန်းမတ်နိုင်ငံမှာဆိုရင်လည်း ကလေးငယ်တွေ အတွက် စာသင်ကျောင်းတွေ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ပေး လိုက်ပါပြီ။ ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံမှာလည်း တချို့ဆိုင်တွေနဲ့ ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းတွေကို ဧပြီ ၂၇ ရက်မှာ ပြန်လည် လုပ်ဆောင်ဖို့ ခွင့်ပြုလိုက်ပါပြီ။ သို့သော်လည်း ဥရောပနိုင်ငံကြီးတွေကတော့ အသွားအလာ ကန့်သတ်မှုတွေကို နောက်ထပ် ရက်သတ္တပတ် အနည်းငယ်အထိ ထပ်မံတိုးမြှင့်ကြမှာကိုလည်း သိရပါတယ်။
ရှင်မလား သေမလား
အားမာန်အပြည့်နဲ့ လွမ်ဘာတီဒေသဟာ ဗိုင်းရပ်စ် ပြန့်ပွားလာပြီး တိုက်ခိုက်ခံလိုက်ရတဲ့အခါမှာတော့ အလေးတွေနဲ့အပေါ်က ဖိထားသလိုပဲမလှုပ်သာ မလှည့်သာ အခြေအနေကို ရောက်နေပါတော့တယ်။ အဲဒီဒေသဟာ ငါးခုမြောက် မြေထဲပင်လယ်နိုင်ငံရဲ့ စီးပွားရေးကို အဆုံးအဖြတ်ပေးနိုင်သလို အီတလီနိုင်ငံရဲ့ အရေးပါတဲ့ ကမ္ဘာ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ ရုံးစိုက်ရာနေရာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
သို့သော်လည်း အဲဒီဒေသဟာ အီတလီနိုင်ငံမှာဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ ကိုဗစ်-၁၉ ဗိုင်းရပ်စ်သေဆုံးမှု ထက်ဝက်မကလည်း ရှိခဲ့တဲ့ဒေသလည်း ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ အီတလီအာဏာပိုင်တွေဟာ ဆရာဝန်တွေရဲ့ အကြံပြုချက်တွေကို လိုက်နာလုပ်ဆောင်နေကြပြီး ယခုအခါမှာတော့ ကိုဗစ်-၁၉ အသစ်ထပ်မံ ကူးစက်မှုနှုန်းတွေဟာ ကျဆင်းလာခဲ့ပြီဖြစ်ပါတယ်။ ။
စက်မှုဒုတိယဝန်ကြီး စတီဖန်နိုဘက်ဖက်နီက ဖွန်တာနာ ရဲ့ ဆန္ဒထုတ်ဖော်ပြောကြားချက်ကို အမှားတစ်ခုလို့ ပြောကြားလိုက်သလို မီလန်မြို့တော်ဝန် ဘက်ပီဆာလာကလည်း နောက်ထပ်ဖိအား တစ်ခုပါပဲလို့ ပြောလိုက်ပါတယ်။ သို့သော်လည်း လွမ်ဘာတီဒေသရဲ့ အရှေ့ဘက် ဗီးနှင့်ဗန်နက်တို ဒေသခေါင်းဆောင် လူကာဇာကတော့ ဖွန်တာနာရဲ့ ဆန္ဒထုတ်ဖော်ပြောကြားချက်ဟာ သဘာဝကျတယ်လို့ ထောက်ခံခဲ့ပါတယ်။
အရာရာကိုပိတ်ထားပြီး ဗိုင်းရပ်စ်အဝေးကို ပြေးတဲ့အထိ အသေခံပြီးစောင့်မလား ဒါမှမဟုတ် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ ပြန်ဖွင့်ပြီး အတူရှင်သန်မလားဆိုပြီး လူကာဇာကတော့ ဆက်လက်ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။
ဝန်ကြီးချုပ် ဂူဆက်ပီကွန်တီကတော့ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကတည်းက အဆိုးရွားဆုံး ဒုက္ခ အကျပ်အတည်းကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းမှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး ချီးကျူးမှုတွေ ခံယူခဲ့ရပါတယ်။
သို့သော်လည်း ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုကို ကာကွယ်ဖို့ အီတလီကို နောက်ထပ် ရက်သတ္တသုံးပတ်လောက် ထပ်မံပြီး အသွားအလာအဝင်အထွက် ကန့်သတ်ဖို့ လွန်ခဲ့တဲ့သောကြာနေ့က ချမှတ်ခဲ့တဲ့ သူ့ရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ကိုတော့ ပြည်သူတွေက သိပ်ပြီးတော့ ထောက်ခံတဲ့ သဘောမတွေ့ ရပါဘူး။
သဘောမတွေ့
ဘယ်အချိန်၊ ဘယ်ကာလမှာ အီတလီဟာ ပုံမှန်အခြေအနေကို ပြန်လည်ရောက်ရှိလာမလဲဆိုတာကို အဆုံးအဖြတ် ပေးတဲ့နေရာမှာ ကြီးမားတဲ့ အခန်းကဏ္ဍကပါဝင်နေတဲ့ ဆရာဝန်အဖွဲ့ကို ဝန်ကြီးချုပ်ဟာ အခုအချိန်အထိ အားကိုး နေရတုန်းဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီဆရာဝန်အဖွဲ့ဟာ ဝန်ကြီးချုပ်ကို နောက်ကွယ်က ကူညီပံ့ပိုးပေးနေသူတွေ ဖြစ်ပါတယ်။
အစိုးရရဲ့ ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးကောင်စီ ဒုတိယ ခေါင်းဆောင်က ဖွန်တာနာရဲ့ ပြောကြားမှုအပေါ် ဆန္ဒစောလွန်းတယ်လို့ ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။ ။
မိမိအတွက်ကတော့ လွမ်ဘာတီကို ပြန်လည်ဖွင့်ဖို့ သဘောမတူနိုင်သေးပါဘူးလို့ ပေါ်လိုဗင်းနစ်က လာစတန်ပါ သတင်းစာကို ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။
ဖွန်တာနာကတော့ အစိုးရ ဘာတွေလုပ်မလဲဆိုတာ စောင့်ကြည့်နေပါတယ်လို့ ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။
လတ်တလောမှာ အီတလီနိုင်ငံဟာ ဘာတွေဆက်ဖြစ်လာဦးမလဲဆိုတာ လေ့လာ စောင့်ကြည့်သွားရဦးမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ။
အစိုးရကလည်း ကိုဗစ်-၁၉ ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုကို ကာကွယ်ဖို့ နောက်ထပ် ရက်သတ္တသုံးပတ်လောက် အဝင်အထွက် ကန့်သတ်ပိတ်ဆို့မှုတွေ ထပ်မံချမှတ်မယ်လို့ ပြောကြားထားသလို စီးပွားရေး ကျဆင်းမှုလည်းဖြစ် ပေါ်နေပါတယ်။
ဖွန်တာကတော့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ ပြန်လည် စတင်ဖို့ တိုက်တွန်းပြောကြားထားသလို အကယ်၍ ပြန်လည်စတင်ပါကလည်း ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ကူးစက်မှု အန္တရာယ်ကလည်း စိုးရွံ့နေရပါသေးတယ်။
အဲဒီတော့ ဗိုင်းရပ်စ်ကင်းစင်တဲ့အထိ ဆက်လက် ပိတ်ဆို့ပြီး ထိုင်စောင့်မလား။ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ
ပြန်လည်ရှင်သန်လာဖို့ ကြိုးစားမလားဆိုတာကတော့ အချိန်အတိုင်းအတာ တစ်ခုအထိ မူတည်နေပါသေးကြောင်း။ ။
ကိုးကား - အေအက်ဖ်ပီ
